Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), COVID-19’un yeni varyantlarıyla ilgili artan küresel vakalar üzerine harekete geçti. Özellikle bulaşıcılığı yüksek olan varyantlar için dikkatli gözlem ve veri paylaşımı çağrısı yapıldı.
COVID-19 pandemisinin üzerinden dört yıl geçmesine rağmen virüs hâlâ etkisini tamamen yitirmiş değil. Son haftalarda birçok ülkede artış gösteren vakalar, bilim dünyasını ve sağlık otoritelerini yeniden alarma geçirdi. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), SARS-CoV-2 virüsünün yeni mutasyonlarına karşı uyarılarını güncelleyerek, küresel düzeyde yeni varyantları yakından izleme kararı aldı.
Yeni Varyantlar Neden Önemli?
Uzmanlara göre virüs mutasyona uğradıkça bulaşma kapasitesi, bağışıklık sisteminden kaçma yetisi ve hastalık şiddeti gibi özellikleri değişebiliyor. Son dönemde tespit edilen ve “FLiRT” olarak adlandırılan varyant grubu, özellikle bağışıklık kazanmış bireylerde bile enfekte olabilme riski taşıyor. Bu durum, aşılanmış veya daha önce enfekte olmuş kişilerde bile tekrar hastalanma olasılığını gündeme getiriyor.
DSÖ’nün resmi açıklamasında, “yeni varyantların potansiyel etkilerine karşı global gözetim sistemlerinin güçlendirilmesi gerektiği” vurgulandı.
DSÖ: “Veri Paylaşımı Hayati Önem Taşıyor”
Dünya Sağlık Örgütü, ülkelerin yerel sağlık otoritelerine veri şeffaflığı çağrısında bulundu. Yeni varyantlara dair vaka sayıları, hastane başvuruları, ölüm oranları ve genetik dizileme verilerinin düzenli olarak paylaşılmasının, varyantların yayılma hızı ve etkileri açısından kritik öneme sahip olduğu belirtildi.
Özellikle Asya ve Avrupa’da bazı ülkelerde vaka sayılarında dikkat çekici bir artış yaşanıyor. Japonya, Hindistan, İngiltere ve Almanya gibi ülkeler, yerel varyantların etkisiyle yeni önlemler almayı değerlendiriyor.
Aşı Etkinliği ve Yeni Aşı Geliştirme Süreci
COVID-19’un mevcut aşılarla kontrol altına alınmasında önemli yol kat edilmiş olsa da, yeni varyantlar bazı aşıların etkinliğini sınırlayabiliyor. Bu durum, özellikle yaşlı bireyler ve bağışıklık sistemi zayıf kişiler için tehlike oluşturuyor. DSÖ ve ilaç firmaları, mRNA temelli güncellenmiş aşıların geliştirilmesi için çalışmalarını sürdürüyor.
Öte yandan, mevsimsel grip aşılarına benzer şekilde, COVID-19 aşılarının da her yıl varyantlara göre güncellenmesi gerektiği fikri bilim dünyasında ağırlık kazanmış durumda.
Uzmanlardan Öneriler
DSÖ ve sağlık uzmanları, toplumların rehavete kapılmaması gerektiği konusunda uyarıyor. Yeni varyantların etkilerinden korunmak için aşağıdaki öneriler öne çıkıyor:
- Risk grubundaki bireylerin yeniden hatırlatma dozu aşılarını yaptırması
- Kalabalık ve kapalı alanlarda maske kullanımına dönülmesi
- El hijyenine dikkat edilmesi
- Mevsim geçişlerinde solunum yolu enfeksiyonlarına karşı genel tedbirlerin artırılması
Ayrıca uzmanlar, kronik hastalığı olan kişilerin ve yaşlı bireylerin semptom gösterdiği takdirde zaman kaybetmeden sağlık kuruluşlarına başvurması gerektiğini vurguluyor.
Türkiye’de Durum Ne?
Sağlık Bakanlığı, Türkiye’de de yeni varyantlara karşı laboratuvar bazlı izleme sistemlerinin aktif olduğunu açıkladı. Vakaların şu an kontrol altında olduğu belirtilse de, yurtdışındaki gelişmelere paralel olarak ülke genelinde de dikkatli olunması gerektiği ifade ediliyor.
Sağlık Bakanlığı yetkilileri, vatandaşları aşı takvimini takip etmeye, bağışıklık sistemini destekleyen sağlıklı yaşam alışkanlıklarını sürdürmeye ve toplu taşıma gibi alanlarda hijyen kurallarına özen göstermeye davet etti.
